Gelatenheid

Het zogeheten 'lege gemoed' is een kernbegrip in het werk van de middeleeuwse mysticus Meister Eckhart. In het boek "Gelatenheid. Gemoed en hart bij Meister Eckhart" duikt de filosoof Gerard Visser diep in het mystieke concept van het lege gemoed en plaatst deze inzichten tegen de achtergrond van Aristoteles' doordenking van het affectieve. Dit boek belicht een belangrijke, maar vaak onopgemerkt aspect in de Europese wijsbegeerte: de vertaling van de Latijnse begrippen mens of animus naar het Duitse woord gemüete door Eckhart, en zijn identificatie van het vonkje intellectus purus bij de mens met een ledic gemüete - oftewel het lege gemoed.

De middeleeuwse magister toont niet alleen respect voor het teleologische denken van Aristoteles, maar doorbreekt ook zijn ideeën op een manier die verstrekkende gevolgen heeft. Met "Gelatenheid" biedt Visser niet enkel een diepgaand onderzoek naar het wezen van affectiviteit, maar ook een oprechte wijsgerige inleiding in het denken van Meister Eckhart.

De auteur, Gerard Visser, was tot 2015 hoofddocent cultuurfilosofie aan de Universiteit Leiden en brengt met dit boek een frisse blik op de complexe relatie tussen denken en voelen, rationaliteit en affectiviteit. De geschiedenis van deze verhouding is nog niet volledig in kaart gebracht, en dit werk fungeert als een krachtige aanzet tot deze belangrijke discussie in de filosofie.

Het boek faciliteert een herwaardering van Eckharts werk, met een focus op de tijdloze urgentie van zijn gedachten. Zoals Michel Dijkstra opmerkt in Filosofisch Magazine, biedt het onderzoek van Visser een kritiek op de instrumentele rede die de relevantie van Eckharts denken in onze hedendaagse context bevestigt. De eerste uitgave van dit boek behoort tot een trilogie, waarbij gelijktijdig met deze heruitgave het tweede deel, "Gelatenheid in de kunst. Nijhoff, Braque, Kawabata", is verschenen.

Visser’s aanpak dient als een waardevolle gids voor de lezers die geïnteresseerd zijn in het mystieke en filosofische kader van de middeleeuwse tijd, en de wijze waarop deze denkbeelden resoneren met hedendaagse vraagstukken over affectiviteit en rationaliteit. Door Eckharts concepten te verkennen, worden we uitgedaagd om na te denken over onze eigen gemoedstoestand en de affectieve dimensie van ons bestaan.