Sprong in het duister

In "Een sprong in het duister" verkent Patrick Dassen de impact van de Eerste Wereldoorlog op Duitsland en hoe deze gebeurtenis het land getransformeerd heeft. De titel verwijst naar de woorden van de Duitse kanselier Bethmann Hollweg, die in juli 1914 zijn bezorgdheid uitsprak over de mogelijkheid van oorlog. Duitsland nam een enorme gok en verloor deze wedstrijd op wereldniveau, met desastreuze gevolgen voor het Europese continent. Dassen behandelt de vraag hoe het Duitse Keizerrijk vóór 1914 de potentie had om zich te ontwikkelen tot een moderne, democratische samenleving, waarin Joden goed geïntegreerd konden zijn in de maatschappij.

Tijdens de oorlog echter begon de legerleiding, onder de invloed van rechts-nationalistische krachten, te radicaliseren. Onder leiding van legerleider Erich Ludendorff ontaardde de strijd in een meedogenloze totale oorlog, wat leidde tot een enorm verwoeste samenleving. Duitsland kwam na de oorlog verdeelder en meer verdeeld tevoorschijn dan ooit tevoren. De erfenis van de oorlog was zwaar voor de Weimarrepubliek (1918-1933), maar Dassen stelt overtuigend dat deze eerste democratische republiek op Duitse bodem niet gedoemd was om te mislukken.

Dassen benadrukt dat we de Duitse geschiedenis vóór 1933 niet louter moeten zien als het voorportaal naar Hitlers Derde Rijk en de Tweede Wereldoorlog. Hij daagt gangbare clichés over de Eerste Wereldoorlog uit en biedt een verfrissend perspectief op de complexe verhoudingen binnen de Duitse samenleving van die tijd.

Het boek wordt geprezen door belangrijke Nederlandse media. De Volkskrant beschrijft het als "een indrukwekkend boek" (*), terwijl NRC stelt dat Dassen in zijn imposante werk over de Eerste Wereldoorlog afrekent met de grote clichés die rond deze oorlog circuleren. Ook wordt het boek over de Weimarrepubliek als "fantastisch" beoordeeld, met een zeldzaam persoonlijke benadering die ervoor zorgt dat de mensen uit die tijd tot leven komen in de tekst.

Met een publicatiedatum van 08 juni 2022 en uitgebracht door Uitgeverij Van Oorschot, biedt "Een sprong in het duister" een diepgaande en betrokken analyse van hoe een enkele, ingrijpende gebeurtenis de loop van een natie kan veranderen en de weg kan effenen voor toekomstige ontwikkelingen in de geschiedenis.