NILG Openbare Orde, Veiligheid & Recht 9 in de marge

In de inaugurele rede "Recht in de marge" biedt Michel Vols een diepgaande analyse van het openbare-orderecht, een rechtsgebied dat bijzonder relevant is voor lokale overheden die in samenwerking met private partijen en strafrechtelijke actoren de orde en rust in de samenleving trachten te waarborgen. Dit rechtsgebied speelt zich af aan de randen van de maatschappij en heeft aanzienlijke impact op gemarginaliseerde mensen en groepen.

Vols richt zich op de cruciale vragen rondom de toepassing van wetgeving en de effecten daarvan op de positie van individuen in kwetsbare situaties. Hij onderzoekt of het recht in de marge mensen verhinderde om een volwaardig deel van de samenleving uit te maken en stellen zich de vraag welke bescherming het recht in deze context daadwerkelijk biedt. Daarnaast vraagt hij zich af of het recht zelf onder druk staat en hoe de rechtswetenschap de werking van dit recht kan bestuderen, vooral nu het binnen de rechtswetenschap vaak ook ontbreekt aan adequate financiering.

De rede is opgebouwd rond drie belangrijke casussen waarin het openbare-orderecht zich manifesteert, elk verbonden met een ander klassiek rechtsgebied. De eerste casus richt zich op de Wet bijzondere maatregelen grootstedelijke problematiek, beter bekend als de Rotterdamwet, en de gevolgen die deze wet heeft voor de betrokkenen. In de tweede casus worden bestuursrechtelijke en huurrechtelijke gedragsaanwijzingen geanalyseerd, die ingrijpen in het leven van verwarde personen en hun rechten en vrijheden bedreigen. De derde casus behandelt de kwestie van kraken, waarbij Vols de rechtsbescherming voor krakers onder de loep neemt en de uitdagingen die zij tegenkomen belicht.

Michel Vols wijst er in zijn rede op dat de rechtsbescherming in de marge steeds meer onder druk staat en dat het gebruik van deze bescherming zelfs stigmatiserend kan worden ervaren. Hij bespreekt de cruciale rol die rechtswetenschappers kunnen en moeten spelen in het adresseren en analyseren van deze problematiek. Daarnaast presenteert hij analyse van gegevens afkomstig van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek, waaruit blijkt dat ook de rechtswetenschap zelf aanzienlijke druk ondervindt.

Deze belangrijke rede nodigt uit tot reflectie over de rol van het recht en de orthodoxy van de rechtswetenschap in een wereld waarin de kwetsbaren steeds vaker in de marge dreigen te verdwijnen.