Niets gaat ooit verloren

In zijn magistrale werk "A Secular Age" biedt de Canadese filosoof Charles Taylor (1931) een diepgaande analyse van de ontwikkeling van religie en de verschijnselen van secularisatie in de westerse cultuur. Dit boek nodigt uit tot een breed en open debat tussen gelovige en ongelovige posities over de toekomst van religie, en plaatst het begrip 'transformatie' centraal in zijn argumentatie.

Het begrip transformatie

Voor Taylor is transformatie niet alleen een proces van levensverandering, maar ook een essentieel onderdeel van zijn definitie van religie. De levensverandering die religie teweegbrengt, is evenzeer belangrijk als het geloof in een hogere werkelijkheid. Dit hangt nauw samen met Taylors opvattingen over transcendentie, die niet los van elkaar kunnen worden gezien. De belangrijkste stelling van het boek is dat secularisatie niet zozeer een afname van religie betekent, maar een wijziging van het perspectief van transformatie.

Dialoog tussen verschillende posities

"A Secular Age" biedt niet enkel een historische analyse, maar delves ook in de dialoog tussen diverse posities omtrent geloof en ongeloof. Taylor zelf pleit voor een gelovig perspectief en ziet geloof en ongeloof niet als twee tegenovergestelde theorieën, maar als onderling verbonden benaderingen. Dit idee wordt verder uitgewerkt in het tweede deel van het boek, waarin de opvattingen van Taylor worden besproken aan de hand van bijdragen van andere denkers.

Bijdrage van andere denkers

De eerste gesprekspartner is Erik Borgman, een katholieke theoloog die de christelijke traditie op eigentijdse wijze wil voortzetten. Vervolgens is er Ger Groot, een atheïstische filosoof die de veranderende plaats van religie in de cultuur bestudeert. De derde denker, Harry Kuitert, is een protestantse theoloog die pleit voor een radicale herinterpretatie van het christelijk geloof. Iemke Epema, die de diverse posities van deze denkers onderzoekt, toont aan dat ze nauw aansluiten bij Taylors analyse van het gesprek tussen geloof en ongeloof.

Toekomstige vragen

Dit debat roept essentiële vragen op over de toekomst van het religieuze verleden, vragen die ons allen aangaan, ongeacht of men gelovig of ongelovig is. Dr. Iemke Epema (1965), de auteur van deze analyse, is verbonden aan de Protestantse Kerk in Nederland als predikante van de gemeente Zwolle (Oosterkerk). Haar studie van theologie in Groningen, Oxford en Leipzig versterkt haar positie in deze belangrijke discussie over religie en secularisatie. "A Secular Age" biedt daarmee een waardevolle bijdrage aan ons begrip van deze complexe transities en levensvragen van onze tijd.