de mens in machine

Aan het begin van de eenentwintigste eeuw leek een revolutionaire geest de straten te doordringen. De maatschappij was verwikkeld in een strijd van tegenstellingen: oud versus jong, zwart versus wit, man versus vrouw. Tegelijkertijd werden we geconfronteerd met apocalyptische visioenen over het einde van de aarde. Wat blijft er over van onze nalatenschap na honderd of duizend jaar? De Duits-Amerikaanse filosoof Herbert Marcuse biedt een geestelijke leidraad in deze zoektocht.

Marcuse, een prominent figuur in de jaren zestig en een held van de studentenopstanden, schreef over de noodzaak van negativiteit en de irrationaliteit van rationaliteit. In zijn invloedrijke werk "De eendimensionale mens" legt hij de vinger op de zere plek: de reductie van de mens tot een radertje in een technologisch productieapparaat dat streeft naar maximale productiviteit en efficiëntie. De vrijheid die hij bepleitte – vrijheid om te ontwikkelen, falen en af te wijken van normen – lijkt in onze moderne wereld te zijn verdampt in de consumptiedwang van het kapitalisme.

In 'De grote weigering' onderzoekt Marian Donner deze thema's door de lens van Marcuse. Ze bespreekt de hedendaagse crisis: van de klimaatverandering tot de dromen van miljardairs die zich naar Mars willen verplaatsen en van hippies tot complotdenkers. Donner toont aan hoe deze tegenstellingen en de aanhoudende roep om verandering samenkomen in een wereld die gefragmenteerd en verdeeld lijkt.

Toch biedt Donner hoop. Ze pleit voor wat Marcuse noemt 'waarlijk redelijk gedrag', dat inhoudt dat we de moed moeten hebben om te weigeren mee te doen aan een systeem dat ons uitput. Het boek ontrafelt de krankzinnigheid van ons tijdsgewricht en roept ons op om na te denken over alternatieve realiteiten en levenswijzen.

Marian Donner (1974) is een gewaardeerd schrijver voor onder meer De Groene Amsterdammer en bekend van de romans '08.30 uur: opstand' en 'Lily'. Met haar eerdere werk, zoals het pamflet 'Zelfverwoestingsboek', stelt zij kritische vragen over de impact van het kapitalisme op onze identiteit en de noodzaak van verzet.

Dit boek is een krachtige verkenning van de thema's vrijheid, verzet en de mogelijkheden om iets te veranderen in een wereld die lijkt vastgeroest in een destructieve cyclus. Ontdek de inzichten van Marcuse en laat je inspireren door Donners scherpzinnige analyses van de hedendaagse maatschappij.